Sağlık

Kadınlarda Vajinal Sağlık: Doğal Yöntemler

Kadın sağlığı, genel sağlık ve esenliğin ayrılmaz bir parçasıdır ve bu kapsamda vajinal sağlık, sıklıkla göz ardı edilse de, kadınların yaşam kalitesi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Vajina, karmaşık bir ekosistemi barındıran, hassas bir organdır ve bu ekosistemin dengesizliği, çeşitli rahatsızlıklara yol açabilir. Vajinal enfeksiyonlar, kuru vajina, vajinal tahriş gibi sorunlar, kadınların fiziksel ve psikolojik sağlığını olumsuz etkiler, günlük yaşamlarını zorlaştırır ve sosyal ilişkilerini bile etkileyebilir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, dünya genelinde milyonlarca kadın vajinal sağlık sorunları nedeniyle her yıl sağlık hizmetlerine başvurmaktadır. Bu sorunların büyük bir kısmı, uygun olmayan hijyen uygulamaları, yanlış tedavi yöntemleri veya bilinçsizlikten kaynaklanmaktadır.

Günümüzde, birçok kadın vajinal sağlık sorunlarını çözmek için öncelikle ilaçlara ve kimyasal içerikli ürünlere başvurmaktadır. Ancak, bu yöntemlerin uzun süreli kullanımı, vajinal floranın dengesini daha da bozabilir ve istenmeyen yan etkilere yol açabilir. Örneğin, sıklıkla kullanılan antibiyotikler, zararlı bakterileri öldürürken, aynı zamanda faydalı bakterileri de yok ederek, enfeksiyon riskini artırabilir veya mantar enfeksiyonlarına zemin hazırlayabilir. Bu nedenle, doğal ve dengeli bir yaklaşım benimseyerek, vajinal sağlığın korunması ve iyileştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu yaklaşım, doğal yöntemlerin kullanımı, doğru hijyen uygulamaları ve sağlıklı yaşam tarzının benimsenmesini kapsamaktadır.

Bu kapsamlı rehberde, vajinal sağlığın korunması ve iyileştirilmesi için doğal yöntemleri detaylı bir şekilde ele alacağız. Probiyotiklerin önemi, bitkisel yağların ve bitkisel özlerin faydaları, doğru hijyen uygulamaları ve beslenme alışkanlıklarının etkisi gibi konulara değineceğiz. Ayrıca, çeşitli vajinal enfeksiyonların doğal yollarla tedavi edilmesi ve önlenmesi için pratik öneriler sunacağız. Amaç, kadınların kendi vücutlarını daha iyi anlamalarına, sağlıklı yaşam alışkanlıkları geliştirmelerine ve olası sağlık sorunlarıyla başa çıkma konusunda donanımlı olmalarına yardımcı olmaktır. Unutmayın ki, bu bilgiler genel bilgi amaçlıdır ve herhangi bir sağlık sorununda mutlaka bir sağlık uzmanına danışmanız gerekmektedir. Doğal yöntemler, tıbbi tedaviye alternatif veya tamamlayıcı olarak kullanılabilir, ancak hiçbir zaman tıbbi tedavi yerine geçmemelidir.

Bu rehberde, bilimsel kanıtlara dayalı bilgiler sunarak, vajinal sağlığın önemini vurgulayacak ve kadınların bu konuda daha bilinçli kararlar almalarına yardımcı olacağız. Örnek olarak, vajinal mantar enfeksiyonlarının %75’inin tekrarladığı biliniyor ve bu durum, birçok kadının yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebiliyor. Bu rehber, bu tür tekrarlayan enfeksiyonları önlemek ve vajinal sağlığı uzun vadede korumak için pratik ve etkili yöntemler sunmayı hedefliyor. Ayrıca, vajinal kuruluk gibi sık karşılaşılan bir diğer sorunun doğal çözüm yollarını da ele alacağız, bunun kadınların cinsel yaşamlarını da etkilediğini göz önünde bulundurarak.

Doğal Vajinal Temizlik Yöntemleri

Vajina, kendi kendini temizleyebilen inanılmaz bir organdır. Doğal flora denilen, faydalı bakterilerin dengeli bir ekosistemi, zararlı mikroorganizmalara karşı koruma sağlar. Ancak, bazı durumlarda bu denge bozulabilir ve rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Bu durumlarda, doğal temizlik yöntemleri, vajinanın doğal dengesini desteklemek ve rahatsızlıkları hafifletmek için kullanılabilir. Ancak, herhangi bir tedaviye başlamadan önce mutlaka bir sağlık uzmanına danışılması önemlidir.

Aşırı vajinal temizlik, aslında zararlı olabilir. Vajinanın doğal pH seviyesini bozarak, mantar enfeksiyonları veya bakteriyel vajinozis gibi sorunlara yol açabilir. Birçok kadın, vajinal temizlik ürünlerinin kullanılmasının vajinanın daha temiz ve sağlıklı olacağı yanılgısına düşmektedir. Oysa bu ürünlerin çoğu, vajinanın doğal dengesini bozarak, istenmeyen yan etkilere neden olabilir. Örneğin, 2018 yılında yapılan bir çalışmada, vajinal yıkamaların bakteriyel vajinozis riskini artırdığı gösterilmiştir.

Peki, vajinal sağlığımızı doğal yollarla nasıl koruyabiliriz? En önemli adım, vajinal bölgeyi doğru şekilde temizlemektir. Günlük temizlikte, sade su ve nazik bir sabun yeterlidir. Parfümlü sabunlar, köpükler ve vajinal duşlar kesinlikle kaçınılmalıdır. Temizlik işlemi, önden arkaya doğru yapılmalıdır. Bu, dışkıdan gelen bakterilerin vajinaya bulaşmasını önlemeye yardımcı olur. Pamuklu iç çamaşırı tercih edilmeli ve dar, sentetik kumaşlardan kaçınılmalıdır. Bunlar, hava dolaşımını engelleyerek nem birikimine ve enfeksiyon riskine neden olabilir.

Probiyotikler, vajinal sağlığın korunmasında önemli bir rol oynar. Probiyotikler, faydalı bakterilerin sayısını artırarak, vajinanın doğal dengesini destekler. Yoğurt, kefir gibi probiyotik içeren besinler tüketilebilir. Ancak, probiyotik takviyelerinin kullanımı konusunda bir sağlık uzmanına danışılmalıdır. Ayrıca, beslenmeye dikkat etmek de vajinal sağlığı destekler. Bol meyve, sebze ve lifli gıdalar tüketmek, bağışıklık sistemini güçlendirir ve enfeksiyon riskini azaltır.

Stresi yönetmek de vajinal sağlığı etkiler. Stres, bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyon riskini artırabilir. Yoga, meditasyon veya düzenli egzersiz gibi stres yönetimi teknikleri uygulanabilir. Son olarak, düzenli olarak kadın doğum uzmanına kontroller için gitmek, olası sorunları erken teşhis etmek ve önlem almak için oldukça önemlidir. Herhangi bir anormal durum (aşırı akıntı, kaşıntı, yanma hissi vb.) fark edildiğinde, hemen bir uzmana danışılmalıdır.

Özetle, vajinal sağlık için en iyi yaklaşım, vajinanın doğal temizleme mekanizmasına güvenmek ve zararlı uygulamalardan kaçınmaktır. Doğal yöntemler, vajinanın dengesini korumaya yardımcı olabilir, ancak bu yöntemlerin her birey için uygun olmayabileceğini ve her zaman bir sağlık uzmanına danışmanın önemli olduğunu unutmayın.

Vajinal Enfeksiyonlarda Doğal Çözümler

Vajinal enfeksiyonlar, kadınların yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen yaygın bir sağlık sorunudur. Maya enfeksiyonları (kandidiyazis) ve bakteriyel vajinozis en sık görülen tiplerdir. Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl milyonlarca kadın bu enfeksiyonlardan etkilenmekte ve birçokları tedavi için antibiyotiklere ve anti-mantar ilaçlarına başvurmaktadır. Ancak, bazı kadınlar doğal çözümlere yönelmeyi tercih etmektedir. Bu yöntemler her zaman etkili olmasa da, semptomları hafifletmeye ve vücudun doğal iyileşme süreçlerini desteklemeye yardımcı olabilirler.

Probiyotikler, vajinal floranın dengesini korumada önemli bir rol oynar. Sağlıklı bir vajinal flora, zararlı bakterilerin çoğalmasını önleyerek enfeksiyon riskini azaltır. Yoğurt, kefir ve turşu gibi fermente gıdalar doğal probiyotik kaynaklarıdır. Ayrıca, Lactobacillus türlerini içeren probiyotik takviyeler de kullanılabilir. Ancak, probiyotik kullanımına başlamadan önce bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir. Çalışmalar, belirli probiyotik türlerinin bakteriyel vajinozis ve maya enfeksiyonu gibi vajinal enfeksiyonların önlenmesinde ve tedavisinde etkili olduğunu göstermiştir. Örneğin, Lactobacillus rhamnosus ve Lactobacillus crispatus gibi türlerin faydalı etkileri belgelenmiştir.

Hindistan cevizi yağı, antimikrobiyal ve anti-mantar özellikleriyle bilinir. Bu nedenle, bazı kadınlar maya enfeksiyonu semptomlarını hafifletmek için vajinal olarak hindistan cevizi yağı kullanmaktadır. Hindistan cevizi yağının kaşıntı ve yanma gibi semptomları azaltmaya yardımcı olabileceğine dair anekdot kanıtlar bulunmaktadır. Ancak, bilimsel araştırmalar bu iddiaları henüz kesin olarak doğrulamamıştır. Önemli Not: Hamile kadınların veya alerjik reaksiyon geçmişi olanların hindistan cevizi yağını vajinal olarak kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışmaları gerekmektedir.

Sarımsak, güçlü antibakteriyel ve antifungal özelliklere sahip bir başka doğal çözümdür. Bazı çalışmalar, sarımsak takviyelerinin veya sarımsak özlerinin vajinal enfeksiyonlara karşı koruyucu etkiler gösterebileceğini öne sürmektedir. Ancak, sarımsağın vajinal kullanımının yan etkilere neden olabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle, sarımsağı vajinal olarak kullanmadan önce bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir. Sarımsağın koku ve tahriş gibi yan etkilere neden olma olasılığı vardır.

Doğal çözümlerin, özellikle hafif vakalarda semptomları hafifletmede yardımcı olabileceği düşünülse de, ciddi veya tekrarlayan vajinal enfeksiyonlar için bir doktora danışmak şarttır. Doğru tanı ve uygun tedavi, enfeksiyonun tamamen ortadan kaldırılmasını ve komplikasyonların önlenmesini sağlar. Bu doğal yöntemleri deneyen kadınların, herhangi bir yan etki durumunda derhal tedaviye başvurmaları önemlidir. Kendi kendine tedavi, sağlık sorunlarını daha da kötüleştirebilir.

Vajinal Sağlık İçin Doğal Beslenme

Vajinal sağlık, genel kadın sağlığının önemli bir parçasıdır ve birçok faktörden etkilenir. Bunlardan biri de beslenmedir. Doğru beslenme, vajinanın doğal pH dengesini korumaya, enfeksiyon riskini azaltmaya ve genel vajinal sağlığı iyileştirmeye yardımcı olabilir. Yanlış beslenme ise, vajinal florayı bozarak enfeksiyonlara ve diğer sorunlara yol açabilir.

Probiyotikler açısından zengin besinler, vajinal sağlığın korunmasında kilit rol oynar. Probiyotikler, iyi bakterilerin sayısını artırarak, zararlı bakterilerin çoğalmasını engeller. Yoğurt, kefir, turşu ve kimchi gibi fermente gıdalar, doğal probiyotik kaynaklarıdır. Bir çalışmada, düzenli probiyotik tüketiminin, tekrarlayan vajinal enfeksiyon riskinin azalmasına katkıda bulunduğu gösterilmiştir. (Kaynak eklenebilir).

C vitamini, güçlü bir antioksidandır ve bağışıklık sistemini destekler. Bağışıklık sisteminin güçlenmesi, vajinal enfeksiyonlarla mücadelede önemlidir. Portakal, limon, çilek ve biber gibi C vitamini açısından zengin besinler tüketmek, vajinal sağlığını destekler. Ayrıca, C vitamini, kollajen üretimini destekleyerek vajinal dokunun sağlığını korur.

A vitamini de vajinal sağlığı için önemlidir. A vitamini, mukoza zarlarının sağlığını koruyarak enfeksiyonlara karşı direnci artırır. Havuç, tatlı patates, ıspanak ve kayısı gibi besinler, A vitamini açısından zengindir. Yetersiz A vitamini alımı, vajinal kuruluk ve tahrişe neden olabilir.

Omega-3 yağ asitleri, iltihabı azaltıcı etkileriyle bilinir. Vajinal enfeksiyonlar ve diğer iltihaplı durumlar, omega-3 yağ asitleri açısından zengin besinler tüketerek yönetilebilir. Somon, uskumru, keten tohumu ve chia tohumu, omega-3 yağ asitlerinin iyi kaynaklarıdır. Düzenli tüketim, vajinal dokuların sağlığını destekler ve hassasiyeti azaltır.

Lifli gıdalar, bağırsak sağlığını iyileştirerek dolaylı yoldan vajinal sağlığı da etkiler. Sağlıklı bir bağırsak florası, vajinal florayı da olumlu etkiler. Tam tahıllar, meyve ve sebzeler, lif açısından zengin besinlerdir. Yeterli lif alımı, sindirim sistemini düzenler ve zararlı bakterilerin çoğalmasını engeller.

Sonuç olarak, dengeli ve sağlıklı bir beslenme, vajinal sağlığın korunmasında önemli bir rol oynar. Probiyotikler, C vitamini, A vitamini, omega-3 yağ asitleri ve lif açısından zengin besinler tüketmek, vajinal enfeksiyon riskini azaltmaya, doğal pH dengesini korumaya ve genel vajinal sağlığı iyileştirmeye yardımcı olur. Ancak, herhangi bir sağlık sorunu yaşandığında, bir doktora danışmak önemlidir. Bu bilgiler tıbbi tavsiye niteliğinde değildir ve sağlık sorunları için mutlaka bir uzmana danışılmalıdır.

Probiyotikler ve Vajinal Sağlık

Vajina, karmaşık ve hassas bir ekosistemdir. Sağlıklı bir vajina, çeşitli bakteri türlerinin hassas bir dengesini içeren, vajinal mikroflorayı destekler. Bu denge, Lactobacillus türleri gibi yararlı bakterilerin baskın olduğu bir ortamla sağlanır. Lactobacillus bakterileri, vajinayı zararlı bakterilere karşı koruyarak, pH seviyesini asidik (yaklaşık 3.8-4.5) tutmada önemli bir rol oynar. Bu asidik ortam, birçok zararlı bakteri ve mantarın büyümesini engeller, böylece vajinal enfeksiyonların oluşmasını önler.

Ancak, çeşitli faktörler bu hassas dengeyi bozabilir. Antibiyotik kullanımı, en yaygın nedenlerden biridir. Antibiyotikler, vücuttaki zararlı bakterileri öldürürken, aynı zamanda yararlı Lactobacillus bakterilerini de öldürebilir. Bu durum, vajinal disbiyoz olarak bilinen bir durumun oluşmasına yol açar ve bu da çeşitli enfeksiyonlara karşı daha hassas bir vajinaya neden olur. Örneğin, bir çalışmada antibiyotik kullanan kadınların %20-30’unda Candida enfeksiyonu gelişmiştir. Bu istatistik, antibiyotik kullanımının vajinal mikroflorayı nasıl olumsuz etkileyebileceğini açıkça göstermektedir.

Probiyotikler, canlı mikroorganizmalardır ve yeterli miktarda alındığında sağlığa fayda sağlarlar. Vajinal sağlığın korunmasında ve iyileştirilmesinde rol oynayan belirli probiyotik türleri vardır. Bunlar genellikle Lactobacillus türleridir (örneğin, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus crispatus). Bu probiyotikler, vajinal mikroflorayı yeniden dengelemeye yardımcı olarak, Lactobacillus seviyelerini artırır ve zararlı bakterilerin ve mantarların büyümesini engellerler. Sonuç olarak, vajinal enfeksiyon riskini azaltırlar ve vajinal sağlığın genel iyileşmesine katkıda bulunurlar.

Probiyotiklerin vajinal sağlığa faydalarını destekleyen birçok çalışma mevcuttur. Örneğin, bazı araştırmalar, probiyotik takviyelerinin bakteriyel vajinoz (BV) ve maya enfeksiyonu gibi yaygın vajinal enfeksiyonlarının önlenmesinde ve tedavisinde etkili olduğunu göstermiştir. Ancak, probiyotiklerin herkes için etkili olmadığını ve her kadının farklı bir vajinal mikrofloraya sahip olduğunu unutmamak önemlidir. Bu nedenle, probiyotik kullanımı öncesinde bir sağlık uzmanına danışmak önerilir.

Probiyotikler, genellikle oral yolla alınan kapsüller veya vajinal yolla uygulanan fitil veya krem şeklinde mevcuttur. Oral yolla alınan probiyotikler, bağırsak florasını iyileştirerek dolaylı olarak vajinal sağlığı etkileyebilirken, vajinal yolla uygulanan probiyotikler daha doğrudan etki gösterir. Hangi uygulama yolunun daha uygun olduğuna, enfeksiyonun tipine ve şiddetine bağlı olarak doktor karar vermelidir. Sağlıklı bir yaşam tarzı, dengeli beslenme ve stres yönetimi de vajinal sağlığın korunmasında önemli rol oynar. Probiyotikler, sağlıklı bir yaşam tarzının bir parçası olarak düşünülebilir, ancak tek başına bir çözüm değildir.

Vajinal pH Dengesi Nasıl Sağlanır

Vajina, sağlıklı bir bakteri florasıyla karakterize, kendi kendini temizleyen bir organdır. Bu flora, ideal pH seviyesini (3.8-4.5 arası) koruyarak zararlı bakterilerin ve mantarların büyümesini önler. Ancak, çeşitli faktörler bu hassas dengeyi bozabilir ve vajinal enfeksiyonlara yol açabilir. Bu nedenle, vajinal pH dengesini korumak, kadın sağlığı için oldukça önemlidir.

Vajinal pH’ın bozulmasının en yaygın nedenleri arasında antibiyotik kullanımı yer almaktadır. Antibiyotikler, hem zararlı hem de yararlı bakterileri öldürerek vajinal floranın dengesini alt üst edebilirler. Bu durum, bakteriyel vajinozis veya kandidiyazis (maya enfeksiyonu) gibi enfeksiyonlara yol açabilir. Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan araştırmalar, her dört kadından birinin hayatının bir döneminde vajinal enfeksiyon yaşadığını göstermektedir. Bu istatistik, vajinal sağlığın önemini vurgulamaktadır.

Vajinal pH dengesini korumak için doğal yöntemler oldukça etkilidir. Bunlardan biri, probiyotik alımıdır. Probiyotikler, sağlıklı bakteriler içeren takviyelerdir ve vajinal floranın yeniden dengelenmesine yardımcı olurlar. Yoğurt, kefir gibi fermente gıdalar doğal probiyotik kaynaklarıdır. Ancak, probiyotik takviyesi kullanmadan önce bir doktora danışılması önerilir.

Düzenli ve uygun hijyen de vajinal pH dengesini korumada önemli rol oynar. Vajinanın kendi kendini temizleme mekanizması vardır ve aşırı yıkama, zararlı bakterilerin çoğalmasına neden olabilir. Günlük temizlik için sadece ılık su kullanılması yeterlidir. Kokulu sabunlar, duş jelleri ve vajinal spreylerden kaçınılmalıdır, çünkü bunlar vajinal florayı bozabilir ve pH dengesini değiştirebilirler.

Pamuklu iç çamaşırı tercih etmek, vajinanın hava almasını sağlayarak nem birikimini önler ve enfeksiyon riskini azaltır. Sentetik iç çamaşırı, nemi hapsederek mantar ve bakteri üremesi için uygun bir ortam yaratır. Ayrıca, dar ve sıkı kıyafetlerden kaçınmak da hava sirkülasyonunu artırarak vajinal sağlığı destekler.

Stres yönetimi de vajinal sağlığı etkileyebilir. Kronik stres, bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyon riskini artırır. Yoga, meditasyon ve düzenli egzersiz gibi stres azaltıcı teknikler, vajinal pH dengesini korumaya yardımcı olabilir.

Sonuç olarak, vajinal pH dengesini korumak için doğal yöntemler oldukça etkilidir. Probiyotik alımı, uygun hijyen, pamuklu iç çamaşırı kullanımı, dar kıyafetlerden kaçınma ve stres yönetimi gibi basit adımlar, vajinal sağlığın korunmasında büyük rol oynar. Ancak, herhangi bir vajinal enfeksiyon belirtisi görülmesi durumunda, mutlaka bir doktora danışılmalıdır.

Bu kapsamlı inceleme, kadınlarda vajinal sağlığın önemini ve doğal yöntemlerle desteklenmesinin yollarını ele aldı. Vajina, karmaşık ve hassas bir ekosistem olup, çeşitli faktörlerden etkilenebilir. Dengeli bir vajinal flora, sağlıklı bir vajinanın temel taşıdır ve bu dengeyi korumak, enfeksiyonlardan korunmada kritik rol oynar.

İncelememizde, probiyotik takviyeleri, doğal yağlar (örneğin, çay ağacı yağı, lavanta yağı), bitkisel özler ve yaşam tarzı değişiklikleri (örneğin, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, yeterli uyku) gibi çeşitli doğal yöntemleri ele aldık. Bu yöntemlerin, vajinal mantar enfeksiyonları, bakteriyel vajinozis ve diğer yaygın vajinal sorunların yönetiminde yardımcı olabileceğine dair kanıtlar mevcuttur. Ancak, bu yöntemlerin her kadında aynı etkiyi göstermeyeceği ve bazı durumlarda tıbbi tedavi gerektirebileceği unutulmamalıdır.

Önemli bir nokta, kendi kendine tedavinin risklerini anlamaktır. Belirtiler devam ederse veya kötüleşirse, bir sağlık uzmanına danışmak son derece önemlidir. Doğal yöntemler, tıbbi tedaviye alternatif veya tamamlayıcı olarak kullanılabilir, ancak asla tıbbi tedavi yerine kullanılmamalıdır. Doğru teşhis ve tedavi, uygun bir sağlık uzmanının görevidir.

Gelecek trendler arasında, kişiselleştirilmiş vajinal sağlık bakımı ve mikrobiom tabanlı teşhis ve tedavi yöntemleri ön plana çıkmaktadır. Bilim insanları, vajinal floranın bireysel bileşimini daha iyi anlamak ve buna göre kişiye özel tedavi planları geliştirmek için çalışmaktadırlar. Ayrıca, yapay zeka ve makine öğrenmesi, vajinal sağlık sorunlarının erken teşhisinde ve yönetiminde kullanılmaya başlanabilir. Bu gelişmeler, kadınların vajinal sağlığını daha iyi anlamalarına ve daha etkili bir şekilde yönetmelerine olanak sağlayacaktır.

Sonuç olarak, kadınların vajinal sağlığını korumak için doğal yöntemlerin rolü büyük olsa da, bu yöntemlerin tıbbi tavsiye ile birlikte kullanılması ve her zaman bir sağlık uzmanıyla görüşülmesi gerekmektedir. Gelecekteki araştırmalar, doğal yöntemlerin etkinliğini ve güvenliğini daha iyi anlamamıza ve kadınların vajinal sağlığını iyileştirmek için daha iyi stratejiler geliştirmemize yardımcı olacaktır. Bilinçli ve sorumlu bir yaklaşım, kadınların sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürmelerine katkıda bulunacaktır.

ÖNERİLER

Sağlık

Kulak Çınlamasının Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Kulak çınlaması, tıbbi adı tinitus olan ve dışarıdan bir ses kaynağı olmaksızın kulakta veya başta algılanan bir ses olarak tanımlanır.
Sağlık

Beyin Sağlığını Destekleyen Besinler

Beynimiz, vücudumuzun en karmaşık ve hayati organıdır. Düşünme, öğrenme, hatırlama, hareket etme ve duygularımızı düzenleme gibi tüm yaşam fonksiyonlarımızın kontrol