Sağlık

Bebeklerde Kilo Artışı: Ne Zaman Endişelenmeli?

Bebeklerin sağlıklı gelişimi, ebeveynler için her zaman en büyük önceliklerden biridir. Bu gelişimin en önemli göstergelerinden biri de kilo alımıdır. Sağlıklı bir kilo artışı, bebeğin yeterli besin aldığının ve sağlıklı bir şekilde büyüdüğünün bir işaretidir. Ancak, bebeğin kilo alımındaki herhangi bir sapma, ebeveynlerde doğal olarak endişeye yol açabilir. Bu endişenin temelinde, bebeğin sağlığı ve geleceği için taşıdığı önem yatmaktadır. Zayıf kilo alımı, beslenme yetersizliğinden altta yatan tıbbi sorunlara kadar birçok farklı faktöre bağlı olabilir ve erken teşhis, bebeğin gelişimi için son derece önemlidir.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, beslenme yetersizliği, beş yaşın altındaki çocuk ölümlerinin önde gelen nedenlerinden biridir. Bu durum, özellikle gelişmekte olan ülkelerde büyük bir sağlık sorunudur. Ancak, gelişmiş ülkelerde bile, yetersiz kilo alımı nedeniyle sağlık sorunları yaşayan bebekler bulunmaktadır. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan bir araştırma, her 10 bebekten birinin, ilk altı ayda beklenen kilo artışını sağlayamadığını göstermiştir. Bu istatistik, kilo alımının izlenmesinin ne kadar önemli olduğunu vurgular. Bebeklerin kilo alımındaki küçük sapmalar bile, ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir ve bu nedenle dikkatli bir takip gerekmektedir.

Bebeklerin kilo alımı, çeşitli faktörlerden etkilenir. Anne sütü veya mama ile beslenme şekli, bebeğin doğduğu kilo, genetik faktörler ve altta yatan tıbbi durumlar gibi etkenler, kilo alımını doğrudan etkiler. Örneğin, prematüre doğan bebekler, tam zamanlı doğan bebeklere göre daha yavaş kilo alabilirler. Benzer şekilde, bazı tıbbi durumlar, örneğin sindirim sistemi sorunları veya metabolik bozukluklar, kilo alımını olumsuz yönde etkileyebilir. Bu nedenle, bebeğin kilo alımını izlemek ve olası sorunları erken tespit etmek için düzenli doktor kontrolleri son derece önemlidir. Doktorlar, bebeğin büyüme eğrisini takip ederek, kilo alımındaki sapmaları tespit edebilir ve gerekli müdahaleleri yapabilirler.

Bu makalede, bebeklerde kilo alımını etkileyen faktörleri detaylı bir şekilde ele alacağız. Ne zaman endişelenmeniz gerektiğini, hangi belirtilere dikkat etmeniz gerektiğini ve olası sorunların nasıl teşhis edilip tedavi edilebileceğini açıklayacağız. Ayrıca, sağlıklı bir kilo alımı için ebeveynlerin alabileceği önlemler hakkında bilgi vereceğiz. Amaç, ebeveynlere bebeklerinin sağlıklı gelişimi konusunda bilgi ve güven sağlayarak, olası sorunlarla başa çıkabilmeleri için gerekli donanıma sahip olmalarına yardımcı olmaktır. Unutmayın, bebeğinizin sağlıklı gelişimi için bilgi sahibi olmak ve doğru adımları atmak son derece önemlidir.

Bebek Kilo Takibi Grafikleri

Bebeklerin sağlıklı gelişimi için kilo takibi son derece önemlidir. Düzenli kilo alımı, bebeğinizin yeterli besin aldığının ve sağlıklı bir şekilde büyüdüğünün en önemli göstergelerinden biridir. Ancak, her bebeğin gelişim hızı farklıdır ve bu nedenle tek bir ideal kilo grafiği yoktur. Bebeklerin kilo artışını değerlendirirken, doktorunuz tarafından kullanılan büyüme grafikleri ve bebeğinizin bireysel gelişim eğrisi dikkate alınmalıdır. Bu grafikler, bebeğinizin yaşına, cinsiyetine ve doğum kilosuna göre ideal kilo aralığını gösterir.

Yaygın olarak kullanılan büyüme grafikleri arasında WHO (Dünya Sağlık Örgütü) büyüme standartları bulunur. Bu grafikler, dünya çapında geniş bir popülasyondan alınan veriler kullanılarak oluşturulmuştur ve emzirilen bebekler için ideal kilo artışını gösterir. Ancak, bazı doktorlar, CDC (Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri) grafiklerini de kullanabilir. Bu grafikler, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki bebeklerin kilo artışını yansıtır ve farklı beslenme şekillerini de içerebilir. Her iki grafik de bebeğinizin kilosunun persentil aralığını gösterir; örneğin, 50. persentil, bebeğinizin aynı yaş ve cinsiyetteki bebeklerin %50’sinin kilosuna sahip olduğu anlamına gelir.

Bebeğinizin kilosunun 3. persentilin altında olması veya ani ve beklenmedik bir kilo kaybı yaşaması durumunda endişelenmeniz gerekir. Bu durum, beslenme yetersizliği, sindirim sorunları veya altta yatan bir sağlık problemi gibi çeşitli faktörlere işaret edebilir. Benzer şekilde, bebeğinizin kilosunun 97. persentilin üzerinde olması da, aşırı kilo alımı ve olası sağlık sorunlarını gösterebilir. Ancak, bu durum her zaman bir sorun anlamına gelmez. Bazı bebekler genetik olarak daha büyük ve daha hızlı kilo alırlar.

Kilo takibi grafiklerini doğru bir şekilde yorumlamak önemlidir. Tek bir ölçüm, bebeğinizin genel sağlık durumu hakkında tam bir bilgi vermez. Doktorunuz, bebeğinizin boyunu, baş çevresini ve diğer gelişimsel kilometre taşlarını da değerlendirerek genel bir değerlendirme yapacaktır. Düzenli doktor kontrolleri, bebeğinizin kilo alımını ve genel sağlığını izlemek için çok önemlidir. Eğer bebeğinizin kilo alımı konusunda endişeleriniz varsa, doktorunuzla iletişime geçmekten çekinmeyin. Onlar, bebeğinizin ihtiyaçlarını değerlendirecek ve size en iyi tavsiyeyi verecektir. Örneğin, emzirilen bir bebeğin kilo alımı yavaş olabilir, ancak bu her zaman bir sorun anlamına gelmez. Doktorunuz, bebeğinizin emzirme sıklığını ve süresini değerlendirebilir ve gerekirse ek destek sağlayabilir.

Sonuç olarak, bebek kilo takibi grafikleri, bebeğinizin sağlıklı bir şekilde geliştiğinden emin olmak için önemli bir araçtır. Ancak, bu grafikleri tek başına yorumlamak yerine, düzenli doktor kontrolleri ve uzman görüşü almak çok önemlidir. Her bebeğin farklı olduğunu ve bireysel ihtiyaçlarının olduğunu unutmamak gerekir.

Normal Kilo Artışı Aralığı

Bebeklerin sağlıklı bir şekilde büyümesi ve gelişmesi için düzenli bir kilo alımı son derece önemlidir. Ancak, her bebeğin büyüme hızı farklı olduğundan, normal kilo artışı aralığı oldukça geniş bir yelpazeye yayılır. Bebeklerin ilk 6 ayında, genellikle günde ortalama 15-30 gram kilo almaları beklenir. Bu, ayda yaklaşık 600-1200 gram anlamına gelir. Ancak bu sadece bir ortalamadır ve her bebeğin kendi büyüme eğrisi vardır. Bazı bebekler daha hızlı, bazıları ise daha yavaş kilo alabilir ve bu her zaman bir sorun anlamına gelmez.

Doğum ağırlığının ilk birkaç gününde hafif bir kilo kaybı yaşanması normaldir. Bebekler doğduktan sonra vücutlarındaki fazla sıvıyı atarlar ve bu durum, doğumdan birkaç gün sonra kilo kaybına neden olabilir. Bu kilo kaybı genellikle doğum ağırlığının %5-7’sini geçmez ve birkaç gün içinde telafi edilir. İlk 3 ay içinde, bebekler genellikle en hızlı kilo alımını yaşarlar. Bu dönemde, anne sütü veya mama ile aldıkları besinler, büyüme ve gelişme için gerekli enerjiyi sağlarlar.

4. aydan sonra kilo artışı hızı yavaşlamaya başlar. Bu, tamamen normal bir durumdur ve bebeğin büyüme hızının yavaşladığını gösterir. Bebekler bu dönemde daha aktif hale gelirler ve hareket etmeye başlarlar, bu da enerji harcamalarını artırır. 6. aydan sonra, katı gıdalara geçişle birlikte kilo artışı hızı tekrar değişebilir. Katı gıdalar, bebeğin beslenme çeşitliliğini artırır ve büyüme ve gelişmesine katkıda bulunur. Ancak, katı gıdaların kilo artışını doğrudan etkileyen tek faktör olmadığını unutmamak önemlidir.

Kilo artışı takibi, düzenli bebek kontrollerinde doktor veya sağlık uzmanları tarafından yapılır. Uzmanlar, bebeğin boyunu, kilosunu ve baş çevresini ölçer ve bu ölçümleri büyüme çizelgeleriyle karşılaştırırlar. Bu çizelgeler, belirli bir yaş ve cinsiyet için normal kilo artışı aralıklarını gösterir. Bebeğinizin büyüme eğrisi çizelgenin dışında olsa bile, bu her zaman bir sorun anlamına gelmez. Bazı bebekler genetik olarak daha küçük veya daha büyük olabilirler. Önemli olan, bebeğin düzenli ve istikrarlı bir şekilde kilo almasıdır.

Ancak, belirgin bir kilo kaybı, kilo alımında yavaşlama veya kilo almamanın devam etmesi durumunda, mutlaka bir doktora danışılmalıdır. Bu durum, beslenme yetersizliği, sindirim sorunları, hastalık veya diğer sağlık sorunlarına işaret edebilir. Doktor, bebeğinizin durumunu değerlendirecek ve gerekli testleri yaparak tanı koyacaktır. Erken müdahale, bebeğinizin sağlığı için çok önemlidir. Herhangi bir endişeniz varsa, doktorunuzla iletişime geçmekten çekinmeyin. Unutmayın, her bebek farklıdır ve sağlıklı büyüme için belirli bir standart yoktur; ancak düzenli takip ve doktor kontrolü ile bebeğinizin sağlıklı bir şekilde büyüdüğünden emin olabilirsiniz.

Özetle, bebeklerde normal kilo artışı aralığı geniş bir yelpazede değişir ve her bebeğin kendi büyüme hızı vardır. Düzenli doktor kontrolleri, bebeğinizin büyüme ve gelişmesini takip etmek ve olası sorunları erken teşhis etmek açısından son derece önemlidir. Eğer bebeğinizin kilo alımı konusunda endişeleriniz varsa, lütfen doktorunuzla iletişime geçin.

Kilo Alımında Endişe Sebepleri

Bebeklerin sağlıklı bir şekilde büyümesi ve gelişmesi için yeterli kilo alımı son derece önemlidir. Ancak, bazı durumlarda kilo alımındaki yetersizlik veya aşırı hızlı kilo alımı ebeveynlerde endişeye neden olabilir. Bu endişenin haklı olup olmadığını anlamak için bebeğinizin gelişimini düzenli olarak takip ettirmek ve olası sorunların erken teşhisini sağlamak kritik öneme sahiptir. Kilo alımındaki yetersizlik, altta yatan bir sağlık sorununa işaret edebilir, bu nedenle herhangi bir şüpheniz varsa mutlaka bir doktora danışmalısınız.

Yetersiz Kilo Alımının Sebepleri: Yetersiz kilo alımı, birçok faktöre bağlı olabilir. Bunlardan bazıları; emzirme sorunları (anne sütü yetersizliği, bebeğin doğru emme tekniğini öğrenmemesi), beslenme yetersizliği (formül maması seçimi, alerjik reaksiyonlar, besin eksiklikleri), sindirim sorunları (reflü, laktoz intoleransı, çölyak hastalığı), genetik faktörler ve altta yatan kronik hastalıklar (kalp hastalıkları, metabolik bozukluklar) olabilir. Örneğin, Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre, yetersiz beslenme dünya genelinde 5 yaş altı çocuk ölümlerinin en önemli nedenlerinden biridir. Bu durum, özellikle gelişmekte olan ülkelerde daha sık görülmektedir.

Aşırı Kilo Alımının Sebepleri: Diğer bir endişe kaynağı ise bebeğin aşırı hızlı kilo alımıdır. Bu durum, aşırı beslenme, uygun olmayan besin seçimi (şekerli içecekler, işlenmiş gıdalar) veya endokrin bozukluklar gibi çeşitli nedenlere bağlı olabilir. Aşırı kilo alımı, ileride obezite, diyabet ve kalp hastalıkları gibi kronik sağlık sorunlarının riskini artırabilir. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri’nde çocuk obezitesi oranı son yıllarda önemli ölçüde artmıştır ve bu durum, çocukların sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır.

Ne Zaman Endişelenmeli? Bebeğinizin kilosunu düzenli olarak takip etmek ve büyüme eğrisini izlemek önemlidir. Eğer bebeğinizin kilo alımı beklenenden düşükse veya aşırı hızlıysa, doktora danışmanız şarttır. Doktor, bebeğinizin gelişimini değerlendirecek, fiziksel muayene yapacak ve gerekliyse kan testleri veya diğer tetkikleri isteyecektir. Erken teşhis ve müdahale, olası sorunların önlenmesi ve bebeğinizin sağlıklı bir şekilde büyümesi için hayati önem taşır. Bebeğinizin beslenme alışkanlıkları, aktivite düzeyi ve genel sağlık durumu hakkında doktora detaylı bilgi vermeniz, doğru teşhis konulmasına yardımcı olacaktır.

Sonuç olarak, bebeklerde kilo alımı, sağlıklı büyüme ve gelişmenin önemli bir göstergesidir. Hem yetersiz hem de aşırı kilo alımı, altta yatan sorunlara işaret edebilir. Herhangi bir endişeniz varsa, bebek doktorunuzla iletişime geçmek ve bebeğinizin gelişimini düzenli olarak takip ettirmek en doğru yaklaşım olacaktır. Unutmayın, erken teşhis ve müdahale, bebeğinizin sağlığı için çok önemlidir.

Doktorunuza Ne Zaman Danışmalısınız?

Bebeğinizin sağlıklı bir şekilde büyüdüğünden emin olmak her ebeveynin en büyük arzusudur. Kilo artışı, bebeğinizin genel sağlığının önemli bir göstergesidir. Ancak, her bebek farklıdır ve kilo alma oranları da değişkenlik gösterir. Bebeğinizin kilo alımındaki hafif dalgalanmalar normal olabilirken, bazı durumlarda doktorunuza danışmanız hayati önem taşır. Bu yazıda, bebeğinizin kilo alımı konusunda ne zaman endişelenmeniz gerektiğini ve doktorunuza ne zaman başvurmanız gerektiğini detaylı olarak ele alacağız.

Yeni doğan bebekler, ilk birkaç gün içinde doğum ağırlıklarının %5-7’sini kaybedebilirler. Bu, normal bir durumdur ve genellikle birkaç gün içinde eski kilolarına geri dönerler. Ancak, doğum ağırlığının %10’undan fazla kaybı veya iki haftadan uzun süreli kilo kaybı endişe vericidir ve derhal doktorunuza danışmanız gerekir. Bu, dehidratasyon, emzirme sorunları veya başka altta yatan bir sağlık sorununu gösterebilir.

Bebeğinizin ilk birkaç ayındaki kilo alımı oldukça hızlıdır. Genellikle, ilk altı ayda her hafta ortalama 150-200 gram kilo almaları beklenir. Ancak, bu ortalama bir değerdir ve her bebeğin kendi büyüme eğrisi vardır. Bebeğinizin kilo alımı, aylık kontrollerde doktorunuz tarafından izlenir ve büyüme eğrileri kullanılarak değerlendirilir. Eğer bebeğinizin kilo alımı bu eğrilerin alt sınırının altında kalıyorsa veya beklenenden daha yavaş artıyorsa, doktorunuzla görüşmeniz önemlidir. Örneğin, %3’ün altında bir persentilde yer alıyorsa, bu durum daha detaylı bir inceleme gerektirir.

Kilo alımının yavaşlamasının yanı sıra, diğer belirtiler de doktorunuza başvurmanız için bir neden olabilir. Bunlar arasında; kusma, ishal, yorgunluk, uyku düzeninde bozukluk, az su tüketimi, sarılık gibi belirtiler sayılabilir. Ayrıca, bebeğinizin büyüme ve gelişimiyle ilgili endişeleriniz varsa, örneğin, yaşıtlarına göre daha küçük görünüyorsa veya motor becerilerinde gecikmeler varsa, doktorunuzla görüşmek önemlidir. Unutmayın ki, erken müdahale, bebeğinizin sağlığını korumak için çok önemlidir.

Sonuç olarak, bebeğinizin kilo alımı konusunda endişeleriniz varsa, hiçbir zaman tereddüt etmeyin ve doktorunuza danışın. Doktorunuz, bebeğinizin durumunu değerlendirecek, gerekli testleri yapacak ve size en uygun tedavi planını sunacaktır. Bebeğinizin sağlığı konusunda endişelerinizi paylaşmak her zaman doğru karardır. Unutmayın, ebeveyn sezgileriniz çok önemlidir ve bu sezgileri görmezden gelmeyin.

Bebek Beslenmesi ve Kilo Alımı

Bebeklerin sağlıklı gelişimi için yeterli ve dengeli beslenme son derece önemlidir. Kilo alımı, bebeğinizin büyüme ve gelişmesinin en önemli göstergelerinden biridir. Ancak, her bebeğin gelişimi farklı olduğundan, belirli bir kilo artış grafiğine uymak yerine, bebeğinizin bireysel gelişimini takip etmek daha sağlıklı bir yaklaşımdır. Doğumdan sonraki ilk birkaç ayda hızlı bir kilo artışı beklenirken, bu hız zamanla yavaşlar. Düzenli doktor kontrolleri, bebeğinizin kilo alımını takip etmek ve olası sorunları erken teşhis etmek için kritik öneme sahiptir.

Emzirme, bebekler için en ideal beslenme şeklidir. Anne sütü, bebeğinizin ihtiyaç duyduğu tüm besinleri içerir ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Ancak, bazı durumlarda anne sütü yeterli olmayabilir veya anne sütü verebilmek mümkün olmayabilir. Bu durumlarda, doktorunuzun önerdiği bebek mamaları kullanılabilir. Bebek mamalarının seçimi ve hazırlanması konusunda dikkatli olmak önemlidir. Yanlış hazırlanmış mama, bebeğinizin sağlığını olumsuz etkileyebilir.

Bebeğinizin kilo alımını izlerken, sadece kiloya değil, boyuna ve baş çevresine de bakmak gerekir. Bu ölçümler, bebeğinizin genel gelişimini daha kapsamlı bir şekilde değerlendirmeye yardımcı olur. Örneğin, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yayınlanan büyüme çizelgeleri, bebeğinizin kilosunun, boyunun ve baş çevresinin yaşına göre uygun olup olmadığını değerlendirmek için kullanılabilir. Bu çizelgeler, ortalama değerleri gösterir ve her bebeğin bu değerlere tam olarak uyması beklenmez. Ancak, çizelgelerin oldukça altında kalmak, bir sorunun göstergesi olabilir.

Bebeklerde kilo alımındaki sorunlar, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Bunlar arasında yetersiz beslenme, sindirim sorunları, alerjiler, enfeksiyonlar ve bazı tıbbi durumlar yer alabilir. Örneğin, %3’ten az kilo alan bebeklerde doktor kontrolü şarttır. Bebeğinizin iştahında azalma, kusma, ishal veya huzursuzluk gibi belirtiler gözlemliyorsanız, hemen doktorunuza danışmalısınız. Erken müdahale, olası sorunların çözümünde büyük önem taşır. Bebeğinizin kilosu ile ilgili endişelerinizi doktorunuzla paylaşmak her zaman en doğru yaklaşımdır.

Sonuç olarak, bebeğinizin kilo alımı, sağlıklı gelişmesinin önemli bir göstergesidir. Düzenli doktor kontrolleri, doğru beslenme ve olası sorunlara karşı dikkatli olmak, bebeğinizin sağlıklı ve mutlu bir şekilde büyümesini sağlar. Unutmayın ki her bebek farklıdır ve bireysel gelişimi takip etmek en önemli husustur. Herhangi bir endişeniz varsa, doktorunuzdan destek almayı ihmal etmeyin. Bebeğinizin sağlığı her şeyden önce gelir.

Bu raporda, bebeklerde kilo alımıyla ilgili endişelerin ne zaman haklı çıkarılacağını ele aldık. Bebeklerin sağlıklı büyümesi ve gelişmesi için yeterli kilo alımı hayati önem taşır. Ancak, her bebeğin büyüme hızı farklıdır ve bebekler arasında önemli varyasyonlar bulunabilir. Bu nedenle, bir bebeğin kilo alımını değerlendirirken, sadece sayılara değil, aynı zamanda bebeğin genel sağlık durumuna, aktivite düzeyine ve beslenme alışkanlıklarına da bakmak önemlidir.

Çalışmamız, düzenli sağlık kontrollerinin, bebeklerde kilo alımını izlemek ve potansiyel sorunları erken tespit etmek için hayati önem taşıdığını vurgulamıştır. Ebeveynler, bebeklerinin kilo alımıyla ilgili endişelerini sağlık uzmanlarıyla paylaşmalı ve sağlık uzmanlarının önerdiği büyüme çizelgelerini kullanarak bebeğin ilerlemesini takip etmelidir. Anne sütü veya mama ile beslenmenin önemi, sağlıklı kilo alımı için olmazsa olmazdır ve beslenme alışkanlıkları konusunda uzmanlardan destek alınması önerilir.

Düşük doğum ağırlığı, prematürite ve altta yatan sağlık sorunları gibi faktörlerin, bebeğin kilo alımını etkileyebileceği gösterilmiştir. Bu durumlarda, erken müdahale ve özel bakım, sağlıklı büyümeyi desteklemek için çok önemlidir. Beslenme yetersizliği, gastroözofageal reflü (GER) ve alerjiler gibi bazı tıbbi durumlar da kilo alımını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, bebeğin kilo alımında bir yavaşlama fark edilirse, olası altta yatan tıbbi nedenleri belirlemek için bir sağlık uzmanına danışmak çok önemlidir.

Geleceğe yönelik olarak, kişiselleştirilmiş beslenme planları ve uzaktan izleme teknolojilerinin, bebeklerde kilo alımını daha iyi yönetmek için giderek daha fazla kullanılacağını öngörüyoruz. Yapay zeka ve makine öğrenmesi algoritmaları, bebeklerin büyüme verilerini analiz etmek ve potansiyel sorunları daha erken tespit etmek için kullanılabilir. Bu teknolojilerin gelişmesi, ebeveynlerin bebeklerinin sağlıklı büyümesini desteklemelerini kolaylaştıracak ve sağlık uzmanlarının zamanında müdahalede bulunmalarına olanak sağlayacaktır.

Sonuç olarak, bebeklerde kilo alımı, bebek sağlığı ve gelişimi için önemli bir göstergedir. Düzenli sağlık kontrolleri, ebeveynlerin gözlemleri ve sağlık uzmanlarının uzmanlığı, sağlıklı büyümeyi sağlamak için çok önemlidir. Gelecekteki teknolojik gelişmeler, bebeklerin sağlıklı büyümesini desteklemek için daha iyi araçlar sağlayacaktır. Ancak, ebeveynlerin endişelerini dile getirmeleri ve sağlık uzmanlarıyla yakın işbirliği içinde çalışmaları her zaman en önemli unsur olmaya devam edecektir.

ÖNERİLER

Sağlık

Kulak Çınlamasının Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Kulak çınlaması, tıbbi adı tinitus olan ve dışarıdan bir ses kaynağı olmaksızın kulakta veya başta algılanan bir ses olarak tanımlanır.
Sağlık

Beyin Sağlığını Destekleyen Besinler

Beynimiz, vücudumuzun en karmaşık ve hayati organıdır. Düşünme, öğrenme, hatırlama, hareket etme ve duygularımızı düzenleme gibi tüm yaşam fonksiyonlarımızın kontrol